MODELBOUW VRAAGT EINDELOOS GEDULD EN ... SPORTIVITEIT

 

Bep Elands maakt ‘t tot het kleinste onderdeel zelf

 

Opeens zagen we het vliegtuig dalen en met z'n tweeen holden we er achteraan. Maar niet alleen wij renden over het weiland, maar ook een paar koeien, die er graasden, hadden het toestelletje vlak over zich heen zien scheren en omdat het nogal rood van kleur was, hobbelden ook zij zo hard ze konden. En wanneer er geen prikkeldraad geweest was, waar het vliegtuig tegenaan botste en gelukkig half overheen sloeg, dan hadden die koeiepoten er beslist niet veel van over gelaten. Nu was het toch wel gedeeltelijk kapot, maar het toestelletje bleek nog te repareren..." We zaten bij Bep Elands thuis en luisterden nar zijn avonturen, die hij sinds een jaar of zes beleefd had met zijn radiografisch bestuurbare vliegtuigen en schepen. Avonturen, die meestal eindigden met pech. Dan zagen hij en zijn vriend weer een werkstuk van vele maanden in enkele seconden zodanig beschadigd, dat zij maar weer naar huis trokken om de boel te herstellen en hun geluk op een volgende vrije zaterdagmiddag opnieuw te gaan beproeven. „Ze zeggen wel eens: het is een keiharde sport," voegt hij eraan toe, „en dat is het ook werkelijk. Je hebt soms wel een jaar lang - 'met tussenpozen weliswaar - aan een vliegtuig zitten knutselen, je laat hem op een goede dag op, het gaat een paar keer goed en dan opeens – smakt het toestel neer en breekt er bijvoorbeeld een vleugel af. Zoiets kan natuurlijk wel weer gerepareerd worden, maar het is een zwakke plek geworden en na een paar keer gemaakt te zijn, kan zo'n toestelletje door steeds overplakken van de bekleding of het aanbrengen van een extra latje uit z'n balans geraken, zodat het stuur in de staart (dat is het enige waarmee we hen bochten kunnen laten maken, omdat we niet zoals met echte vliegtuigen een stuurinrichting op de vleugels kunnen aanbrengen) niet meer op de juiste wijze reageert en we het toestel bijvoorbeeld alleen maar een linker bocht kunnen laten maken. Staat het roer namelijk naar rechts, dan vliegt hij door de zwaardere linkerkant alleen maar rechtuit."

 

Ja, dat zijn zo van die ervaringen, die men al experimenterend kan opdoen. Maar het knutselen zelf is al een prachtige en leerzame vrije tijdsbesteding. En terwijl de meeste knutselaars gespecialiseerd zijn op één bepaald terrein, zo gaat Bep Elands' interesse uit naar méér richtingen, want behalve het bouwen van schepen en vliegtuigen - houtbewerking dus - maakt hij ze ook radiografisch bestuurbaar. Niet door kant-en-klare motortjes, zend- en ontvanginstallaties te kopen, maar deze ook zelf van a tot z in elkaar te zetten, m.a.w. hij heeft dus teven studie gemaakt op het gebied van elektriciteit en radio.

 

Dat laatste dateert eigenlijk vanaf de bezettingsjaren, want om de Engelse zender te kunnen beluisteren, prutste hij zelf een radio in elkaar en deze kennis heeft hij in zijn diensttijd in Indonesië uitgebreid tot het bouwen van andere apparaten op radiogebied. Een goede hulp had hij daarbij van zijn vriend Jaap, die bij een radiozaak werkte en hem nog al eens aan allerlei onderdelen kon helpen. Graag zou Bep Elands zich aansluiten bij een knutselclub om gezamenlijk met de andere leden schepen of vliegtuigen in elkaar te zetten, maar die is er in zijn woonplaats Opheusden niet. Wel bezoekt hij soms wedstrijden op Terlet bij Arnhem en zodoende komt hij wel met andere modelbouwers in aanraking en heeft hij prettige contacten met hen, die in andere delen van ons land wonen en blijft hij op de hoogte van hun ervaringen. En daarnaast leest hij natuurlijk   verschillende hobby-bladen, waardoor hij tal van nieuwe ideeën opdoet.

En intussen verwaarloost hij ook niet het meer eenvoudige werk. Tenminste wat in de ogen van gevorderde knutselaars eenvoudig genoemd wordt. Als leek stonden we echter versteld over het „winteravondwerk", zoals Elands het noemde en waarmee hij bedoelde het maken van schepen en scheepjes in de huiskamer, waarbij hij geen groot gereedschap hoeft te gebruiken en waarbij het in hoofdzaak op eindeloos geduld aankomt.

Die driemaster bijvoorbeeld met al dat tuigwerk, dat bijna niet geknoopt kon worden, maar waar de verbindingen gelijmd moesten worden. Zo wil hij in de toekomst ook nog een een scheepje in een fles maken. De manier waarop dit gebeurt, is hem al bekend, maar de tijd heeft hij er nog niet voor gevonden. Dat komt echter nog wel eens. Voorlopig gaat zijn aandacht nog even uit naar het vliegtuig, dat op z'n eerste proefvlucht wacht en waarschijnlijk het kleinte model in Nederland zal zijn, dat radiografisch bestuurd kan worden en - wanneer de berekeningen kloppen - ook nog wel een doellanding kan maken om daarna op eigen kracht weer op te stijgen. Bij wedstrijden krijgen de modelbouwers daar een flink aantal punten voor, waaruit blijkt dat het nog niet zo eenvoudig is.

De brandstof voor deze kleine motoren bestaat uit ether, petroleum en wonderolie. Maar omdat smeerolie goedkoper is dan wonderolie, gebruikt Elands altijd het eerstgenoemde, waarmee uitstekende resultaten behaald werden.

 

Dat er heel wat komt kijken voordat een boot of een vliegtuig voor het eerst te water of in de lucht gelaten kan worden, hebben we die middag wel begrepen, maar dat het tevens een van de meest spannende hobbies is, daarover bestaat na het horen van de diverse verhalen bij ons geen twijfel meer. Alleen.., je moet teleurstellingen sportief kunnen incasseren en je moet over een behoorlijke dosis geduld beschikken.

 

 

Bron : Spiegel 25 Oktober 1958

Terug naar Opheusden HOME